Het woord "canon", afkomstig uit de Griekse taal, wordt niet alleen gebruikt in de terminologie van de kunstgeschiedenis, maar ook in de religieuze retoriek. Canon als een set regels is een weerspiegeling van zijn tijdperk.
Gebruiksaanwijzing
1
Volgens de vocabulaire-definitie van de canon is dit een reeks fundamentele bepalingen die op een bepaald gebied zijn aangenomen. Met betrekking tot kunst verwijst het naar de heersende normen, stilistische technieken die worden gebruikt om beelden te creëren. Een van de eerste voorbeelden in de geschiedenis van de beschaving, toen kunst volledig ondergeschikt was aan de regels en wetten, is het oude Egypte. Deze cultuur creëerde werken (schilderkunst, beeldhouwkunst, architectuur), die niet bedoeld waren voor esthetisch plezier. Alle monumenten maakten deel uit van religieuze activiteiten en dienden om de heilige verbinding van het aardse leven met de hemelse cirkel te verzekeren. Afwijking van de canons betekende het verbreken van de verbinding tussen het goddelijke en het profane. Daarom werden tools en technieken verbeterd en bleef de canon ongewijzigd.
2
Vertegenwoordigers van een jongere cultuur - Grieks, dat op zijn beurt kan worden beschouwd als de bakermat van de Europese beschaving, zeer gewaardeerde Egyptische kunst. Dus Plato en Aristoteles beschouwden het vlakke beeld van een man, kenmerkend voor Egypte, als correct, waardoor je dingen dicht bij de werkelijkheid en het perspectief kon zien - misleidend. De oude Griekse beeldhouwer en kunsttheoreticus Polycletus heroverwoog de Egyptische kanonnen en creëerde werken die nog vele eeuwen het esthetische ideaal voor Europa werden.
3
De opkomst van het christendom vormde de betekenis van de term "canon" als een reeks principes van wereldbeschouwing gebaseerd op heilige teksten. In engere zin is de canon een decreet van de Oecumenische Raad, die bepaalde boeken, symbolen, kerkstructuur, eredienst en een bepaalde manier van leven als heilig erkende. In de religieuze traditie zijn de normen voor schone kunsten onderworpen aan de algemene bepalingen van de kerk. Een dergelijke interpretatie brengt het concept van de canon veel verder dan zijn esthetisch begrip als het ideaal van het mooie: we hebben het over de uitdrukking van heiligheid door een bepaalde manier van verbeelden. Dus tot de Renaissance vermeed icon schilderen opzettelijk naturalisme (met behulp van het omgekeerde perspectief en andere technieken).
4
De renaissance bracht enerzijds opnieuw de idealen van de oudheid naar voren en hechtte anderzijds groot belang aan de individuele ervaring van de kunstenaar. In deze tijd begon het classicisme vorm te krijgen als een artistieke stijl, die het academisme als een soort pedagogisch principe voortbracht. En vandaag begint een schilder, beeldhouwer, muzikant of architect met het reproduceren van samples, en komt geleidelijk tot hun eigen technieken en vormen.
5
In het huiselijk denken begon een theoretisch begrip van dit concept pas in de 20e eeuw. Filosoof A.F. Losev noemde de canon een "kwantitatief-structureel model" van een werk van een bepaalde stijl, dat op zijn beurt een bepaalde sociaal-historische realiteit uitdrukt. Semiotik Yu.M. Lotman betoogde dat de canonieke tekst (en het concept van tekst in de semologie - de wetenschap van tekensystemen - breed wordt geïnterpreteerd) een structuur is die niet vergelijkbaar is met natuurlijke taal, maar juist informatie genereert. Dat wil zeggen, de canon vormt de stijl, de taal van de kunstenaar.
