Het hoofdthema waarop filosofen van de New Age periode zich hebben geconcentreerd is het probleem van cognitie. De grootste geesten gaven de wereld nieuwe methoden voor het construeren van wetenschappelijke kennis, nieuwe theorieën en filosofische richtingen.
Nieuwe tijd beslaat de periode van het einde van de 17e tot de 19e eeuw. Filosofen uit deze tijd probeerden hun werken zo dicht mogelijk bij de natuurwetenschappen te brengen, om filosofische concepten ondergeschikt te maken aan de wetten van de mechanica, snel weggaand van de scholastiek van de middeleeuwen en de cultuur van de renaissance. Er ontstonden twee concurrerende filosofische trends: empirisme en rationalisme. De sprong in de filosofische kennis van de 17e eeuw wordt geassocieerd met de namen van Francis Bacon, Rene Descartes, Benedict Spinoza en John Locke.
Francis Bacon
Francis Bacon (1561-1626) is een Engelse filosoof die het empirisme heeft doen ontstaan als een fundamenteel nieuwe filosofische trend. De naam van de richting komt van het oude Griekse woord "ervaring". Bacon geloofde dat de enige echte manier om de waarheid te kennen, is door ervaring of experiment.
Terwijl hij het probleem van cognitie bestudeerde, kwam Bacon tot de conclusie dat er bepaalde obstakels, of 'afgoden', zijn die een persoon op het pad naar de waarheid confronteren. Hij onderscheidde 4 categorieën van dergelijke "afgoden":
- Het 'idool van de mensheid' is een obstakel dat wordt geassocieerd met de beperkingen en onvolmaaktheid van onze zintuigen. We kunnen het molecuul niet met onze eigen ogen zien, we kunnen bepaalde frequenties niet horen, enz. Maar Bacon voerde aan dat deze obstakels kunnen worden overwonnen door verschillende apparaten en hulpmiddelen te maken, bijvoorbeeld een microscoop. Daarom moet speciale aandacht worden besteed aan het creëren van nieuwe technologie.
- 'Idool van de grot.' Bacon gaf een voorbeeld: als iemand in een grot zit met zijn rug naar de ingang, dan zal hij de wereld om hem heen alleen beoordelen door de schaduwen die op de muur voor hem dansen. En dat geldt ook voor alle mensen: ze beoordelen de wereld subjectief, alleen binnen het kader van hun eigen wereldbeeld en houding. En dit kan worden overwonnen met behulp van objectiveringstools. Zo kan het subjectieve gevoel van koude en warmte worden vervangen door een objectieve temperatuurmeting met thermometers.
- 'Het idool van de markt' of het 'idool van de volkstaal'. Het hangt samen met het feit dat veel mensen woorden niet gebruiken voor het beoogde doel, maar zoals ze ze zelf begrijpen. Veel wetenschappelijke termen die in het dagelijks leven worden gebruikt, krijgen een bepaalde mystieke kleur en verliezen hun wetenschappelijke karakter. Dit lot heeft vele concepten uit de psychologie en psychotherapie ondergaan. Dit kan worden voorkomen door woordenlijsten te maken - verzamelingen van zeer gespecialiseerde termen voor elk wetenschappelijk veld, met termen en hun exacte definities.
- 'Idool van het theater.' Dit obstakel ligt in het probleem van blind en onvoorwaardelijk vertrouwen in autoriteit. Niettemin moeten volgens Bacon zelfs de meest voorkomende en erkende theoretische stellingen op hun eigen ervaring worden gecontroleerd door experimenten uit te voeren. Dit is de enige manier om valse kennis te vermijden.
Francis Bacon is de auteur van het wereldberoemde aforisme: "Knowledge is power!"
Rene Descartes
Rene Descartes (1596-1650) legde de basis van het rationalisme - een leer die zichzelf contrasteert met het empirisme. De enige echte manier om te weten, overwoog hij de kracht van de menselijke geest. De belangrijkste plaats in zijn concept wordt ingenomen door het concept van "Passie van de ziel" - producten van de gezamenlijke activiteit van de menselijke ziel en lichaam. Met andere woorden, dit is wat we voelen met behulp van onze zintuigen en een soort mentale reactie ontvangen: geluiden, geuren, honger en dorst, enz.
Passies zijn primair (aangeboren, zoals liefde en verlangen) en secundair (verworven, ontstaan als gevolg van levenservaring; gelijktijdig ervaren liefde en haat kunnen bijvoorbeeld een gevoel van jaloezie opwekken). Verworven passies kunnen het menselijk leven aanzienlijk schaden als ze niet worden grootgebracht met de hulp van wilskracht en vertrouwen op bestaande normen en gedragsregels.
Zo hield René Descartes zich aan dualisme - een wereldbeeld waarin de psyche (ziel) en het materiële lichaam verschillende substanties zijn die alleen in de loop van iemands leven met elkaar in wisselwerking staan. Hij geloofde zelfs dat er een speciaal orgel is waarin de ziel zich bevindt: de pijnappelklier.
Volgens Descartes is bewustzijn (en zelfbewustzijn) het begin van alle principes op alle wetenschapsgebieden. Bewustzijn bestaat uit drie soorten ideeën:
- Ideeën die door de mens zelf worden gegenereerd, zijn subjectieve kennis die door de mens is verkregen door het werk van de zintuigen. Ze kunnen geen nauwkeurige en waarheidsgetrouwe informatie geven over de objecten en fenomenen van de wereld.
- De opgedane ideeën zijn het resultaat van het generaliseren van de ervaring van veel mensen. Ze zijn ook nutteloos om de objectieve essentie van dingen te kennen, maar ze schetsen een meer holistisch beeld van de bewustzijnsstructuur van andere mensen.
- Inborn-ideeën zijn een product van de activiteit van de menselijke geest, die niet met behulp van de zintuigen moet worden bevestigd. Dit is volgens Descartes de enige manier om de waarheid te kennen. Het is deze benadering van cognitie die rationalisme wordt genoemd. 'Ik denk daarom dat ik besta', zoals Descartes zijn begrip van deze filosofische richting beschreef.
Benedict Spinoza
Benedict Spinoza (1677-1632) bekritiseerde Rene Descartes voor het idee van dualisme van ziel en lichaam. Hij volgde een andere richting - monisme, volgens welke de spirituele en materiële substanties één zijn en de algemene wetten gehoorzamen. Bovendien was hij een voorstander van pantheïsme - een filosofische beweging die de natuur en God als één beschouwt. Volgens Spinoza bestaat de hele wereld uit één enkele stof met een oneindig aantal eigenschappen. De mens heeft bijvoorbeeld maar twee eigenschappen: extensie (zijn materiële lichaam) en denken (activiteit van de ziel of psyche).
Naast vragen over de relatie tussen materieel en spiritueel, bestudeerde Spinoza het probleem van affecten. Er zijn drie soorten effecten: verlangen, plezier en ongenoegen. Ze kunnen een persoon misleiden, wat aanleiding geeft tot reacties die niet voldoen aan externe prikkels. Daarom moeten ze worden bestreden en het belangrijkste strijdmiddel is de kennis van de ware essentie van de dingen.
Hij onderscheidde drie soorten (methoden) kennis:
- cognitie van de eerste soort is iemands eigen mening over de verschijnselen van de wereld en de producten van zijn verbeelding in de vorm van afbeeldingen;
- cognitie van de tweede soort is de basis voor wetenschappen, bestaande in de vorm van algemene ideeën over de eigenschappen van objecten en fenomenen.
- cognitie van de derde soort - de hoogste, volgens Spinoza, intuïtieve kennis; op deze manier kan men de essentie van dingen begrijpen en emoties overwinnen.
