Jan Vermeer Delft - Nederlandse schilder, meester in landschaps- en genreschilderkunst. De meest mysterieuze en onverklaarbare kunstenaar uit de zeventiende eeuw, wiens naam vergelijkbaar is met Rembrandt, Hals en de Hoch. Hij wordt vaak vergeleken met Leonardo da Vinci, voor een klein aantal werken en lange tijd om zijn schilderijen te maken. Geen enkele andere schilder claimde zijn genialiteit in zo'n klein aantal werken.
Beknopte informatie over Vermeer
Er is heel weinig informatie over het leven van de kunstenaar tot ons gekomen. Het is bekend dat Jan Vermeer op 31 december 1632 werd geboren in de stad Delft (Zuid-Holland). Zijn vader was ondernemer en handelaar. Het bevatte een modieuze herberg, verhandeld in zijden stoffen, kunst en oudheden. De achternaam Vermeer is een bijnaam, vertaald uit het Nederlands wordt vertaald als "slagen", "vermenigvuldigen". Andere schrijfwijzen van de naam van de schilder zijn Johannis van der Mer, Johannis ver Mer. Later was de meest voorkomende versie van de naam van de grote kunstenaar Vermeer Delftsky.
Tot op heden is niet precies vastgesteld wie de leraar van Vermeer was, maar het is bekend dat de Nederlandse kunstenaar Karel Fabrizius, die ook in Delft woonde en werkte, een grote invloed op zijn werk had.
In 1653 trouwde Jan Vermeer met Katharina Bolnes. Gedurende de twintig jaar van hun huwelijk kregen ze 15 kinderen, van wie er vier op jonge leeftijd stierven. Vermeer leefde een heel kort leven. In 1675 stierf hij op 43-jarige leeftijd aan een hartaanval. Hij liet veel schulden achter bij zijn grote familie. Na de dood van de schilder weigerde zijn weduwe een erfenis ten gunste van schuldeisers.
Vermeer kunsttechniek
In zijn werken beeldde Vermeer meestal alledaagse taferelen af, evenals vrouwen uit de middenklasse en hun bedienden. De manier waarop de schilderijen van de kunstenaar werden geschreven, was volkomen uniek. Jan Vermeer mengde geen verf en elk uitstrijkje werd afzonderlijk aangebracht. Vervolgens vormden deze afzonderlijke segmenten van de verven een compleet werk. Hij schreef met zo dunne stippellijnen dat ze alleen met een vergrootglas kunnen worden onderzocht. Twee eeuwen later begonnen pointillistische kunstenaars (Georges Seurat, Paul Signac, Henri Martin) deze techniek toe te passen. Aan het einde van de zeventiende eeuw, toen de veiling van zijn werken plaatsvond, bedroeg het account van Vermeer slechts 21 werken. Tijdens de XIX-XX eeuw zochten kunstcritici actief naar zijn werken. Tegenwoordig zijn er 36 of 39 schilderijen van de schilder (volgens verschillende bronnen). Gedurende 20 jaar van zijn creatieve leven schreef hij ongeveer 40 werken. Door de trage manier van schrijven had de kunstenaar weinig opdrachten. Daarom wordt aangenomen dat Vermeer geen geld heeft verdiend met zijn werk. De voortzetting van het bedrijf van zijn vader zorgde voor het economische welzijn van zijn gezin.
Hieronder vindt u beschrijvingen van de belangrijkste schilderijen van Jan Vermeer, geschatte jaren van hun creatie en moderne locatie.
"Gezicht op Delft"
(c.1660-1661, Mauritshuis, Den Haag)
Op het schilderij 'Gezicht op Delft' verbeeldde Vermeer een prachtig panoramisch landschap van zijn woonplaats vanaf het water. Vanaf de brede monding van de rivier lijken de hoge stenen muren van Delft te groeien. Water voor de Nederlanders was in die tijd van groot belang, het werd beschouwd als de belangrijkste transportader die de commerciële welvaart mogelijk maakte. Op het doek zijn duidelijk in de muren uitgehouwen bogen zichtbaar, waardoor schepen met verschillende ladingen de stad binnenkwamen. De blauwe lucht met witte pluizige wolken maakt dit werk bijzonder poëtisch.
"Lijster"
(circa 1660, Rijksmuseum, Amsterdam)
In dit werk beeldde de kunstenaar een vrouwelijk beeld af in een vrij gewone sfeer. Een gezwollen en potige meid die melk uit een kan giet, wat Vermeer duidelijk bewondert. Bescheidenheid, kuisheid en focus op het proces worden gelezen in het hele uiterlijk van een vrouw. Geel en felblauw waren duidelijk favoriet in het kleurenpalet van de schilder. Op de foto contrasteren deze twee kleuren gunstig met de witte kleur van melk, de muur en de muts van de vrouw.
"Vrouw met schaal"
(circa 1663-1664, National Gallery of Art, Washington)
Dit werk heeft een allegorische lezing, die op verschillende manieren kan worden geïnterpreteerd. Het stelt een vrouw voor die een baby verwacht. Ze heeft lege schalen boven de tafel. Op het blauwe gordijn ligt een open juwelendoos. Vermeer plaatst het beeld van een jonge vrouw tegen de achtergrond van een schilderij met het Laatste Oordeel, waarover Christus heerst. Jezus Christus weegt de zonden en deugden van zondaars en rechtvaardigen, en een vrouw weegt parels door parels te sorteren. Maar ondanks dat de hele kamer in duisternis is gedompeld, wordt ze verlicht door goddelijk licht. Deze heldere lichtstraal klinkt als een zegen van Christus, omdat ze leven moet geven aan een ander wezen. Ook herinnert het beeld van het Laatste Oordeel ons aan de aardse drukte en zinloosheid van wereldse goederen. Veel kunsthistorici geloven dat de vrouw van de kunstenaar, Katarina Vermeer, voor deze foto poseerde.
"Lacemaker"
(c. 1669-1670gg., Louvre, Parijs)
Het proces van vrouwelijke arbeid inspireert Vermeer onmiskenbaar. Deze foto toont een meisje dat dun en sierlijk kant weeft. Ze is erg gefocust op haar handwerk. Alle details van dit proces zijn zo artistiek weergegeven door de kunstenaar dat we niet alleen een kussen voor naalden, klossen, een boek kunnen zien, maar ook de textuur van dunne draden op de voorgrond kunnen onderscheiden.
"Meisje leest een brief bij het open raam"
(circa 1657, Gallery of the Old Masters, Dresden)
Deze foto wordt beschouwd als een van de meest mysterieuze werken van de kunstenaar. Er zijn veel verschillende verhalen en vermoedens over haar geschreven. Het canvas toont een meisjeskamer. Ze trok het gordijn open dat de slaapkamer van de gemeenschappelijke kamer scheidde. In het open raam zien we de weerspiegeling van haar gezicht op het glas, een licht gekreukelde sprei op het bed en een fruitschaal. Op de voorgrond ligt een perzik, die in tweeën is gebroken. Kunsthistorici in de vrije tijd beschouwen dit als een symbool dat het meisje zwanger is, aangezien het perzikbot het embryo symboliseert. Een meisje leest een brief, misschien een reactie van haar geliefde. Maar aan haar gezicht kunnen we niet begrijpen of ze het goede nieuws in een brief leest of niet. Dit is het hele geheim en de ontroering van dit werk.
"Onderbroken muziekles"
(c.1660-1661, Frick Collection, New York)
De kunstenaar was een groot voorstander van liefdesrelaties, zoals blijkt uit veel van zijn werken. Het canvas "Onderbroken muziekles" is geen uitzondering. Op de foto zien we een muziekleraar en een jong meisje. Blijkbaar kwam er iemand binnen en werden ze onderbroken, dus kijkt het meisje geschokt naar de kijker. Deze les verbergt duidelijk hun sympathie voor elkaar. Enkele onopvallende details vertellen ons hierover. Dit is een rode blouse van een meisje, een glas wijn op tafel en een foto op de achtergrond met de afbeelding van Cupido.
