De heilige scarabee, Scarabeus sacer in het Latijn - zo noemen de wetenschappers deze kever. De naam komt van de religieuze eerbied waarmee de oude Egyptenaren scarabee omringden.
Het bestaan van de oude Egyptische religie beslaat een periode van meer dan 2000 jaar. Gedurende deze tijd heeft ze een lange weg afgelegd van de verering van dieren, wat een erfenis is van het totemisme, tot de aanbidding van antropomorfe goden. Maar in het laatste stadium bleef religie enigszins archaïsch: het beeld van goden met de koppen van dieren of vogels, de aanbidding van heilige dieren. Een van deze dieren was de mestkever.
Scarabee als zonnesymbool
De levensstijl van de mestkever zorgde ervoor dat de Egyptenaren het associeerden met het beeld van de zonnegod.
Een scarabee is te zien als de zon bijzonder sterk is - op de heetste uren van de dag.
Van een vormeloze mestmassa vormt de kever een regelmatige bolvorm, die wordt geassocieerd met het creëren van de wereld vanuit chaos. Deze kever rolt van oost naar west - net als de zon aan de hemel beweegt. Van de bal waar hij zijn eieren legt, wordt een nieuw leven geboren - net zoals de zon elke ochtend opnieuw wordt geboren en terugkeert uit de onderwereld.
In het oude Egypte werd de zonnegod vereerd in drie vormen, die elk overeenkwamen met een specifiek tijdstip van de dag. De god Atum correspondeerde met de nachtzon, die de onderwereld binnenging, Ra, met de dagzon, en Khepri verpersoonlijkte de ochtendopkomende zon. Zoals veel Egyptische goden werd hij afgebeeld als een man met het hoofd van een dier, en zijn hoofd leek op een mestkever. De rijzende zon werd symbolisch afgebeeld als een insect dat een vuurbal vasthoudt.
Deze scarabee-god heeft een speciale rol bij de geboorte van de wereld: Khepri sprak de geheime naam uit tegen de uil, en toen ontstond er vrede.
